Đánh giá hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp không thể thiếu việc xem xét chi phí cố định. Chi phí cố định là loại chi phí không thay đổi d sản xuất hoặc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp có thay đổi. Điều này bao gồm những khoản chi phí như tiền thuê mặt bằng, lương nhân viên cố định, phí bảo trì thiết bị và phần mềm, v.v. Điểm khác biệt giữa chi phí cố định và chi phí biến đổi là chi phí biến đổi thay đổi tùy thuộc vào mức độ sản xuất hoặc doanh thu. Tính toán và quản lý chi phí c định đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo việc đánh giá hiệu quả kinh doanh chính xác và đưa ra các quyết định kinh doanh phù hợp. Cùng TINGAMEMOI.TOP xem qua bài viết này.
Chi phí cố định là gì?
Chi phí cố định, hay còn gọi là Fixed cost, đại diện cho các khoản chi phí mà doanh nghiệp phải thanh toán định kỳ nhằm duy trì hoạt động kinh doanh của mình. Đây là các chi phí không phụ thuộc vào số lượng sản phẩm được sản xuất hoặc bán ra trên thị trường trong một khoảng thời gian nhất định.
Ví dụ về chi phí cố định bao gồm phí bảo hiểm, tiền thuê tài sản, tiền thuê nhà và tiền lãi từ các khoản vay hàng tháng. Những khoản chi phí này giữ gần như nguyên giá trị ngay cả khi doanh nghiệp thay đổi lượng sản phẩm được sản xuất hoặc bán ra trên thị trường, miễn là trong phạm vi phù hợp.
Điều này có nghĩa là dù doanh nghiệp tăng hay giảm quy mô hoạt động, các khoản chi phí cố định này vẫn phải được thanh toán định kỳ. Điều này đặt nền tảng cho doanh nghiệp tính toán lợi nhuận, xác định giá thành sản phẩm và đưa ra quyết định kinh doanh hiệu quả.
Gồm những gì?
Đây là những khoản chi phí cố định mà doanh nghiệp phải chi trả:
- Tiền lương nhân viên
- Tiền thuê nhà
- Tiền nước
- Tiền điện
- Tiền bảo hiểm
- Tiền mua vật tư để đầu tư trong quá trình sản xuất
- Chi phí khấu hao tài sản cố định
- Chi phí sửa chữa tài sản cố định
Những khoản chi phí này là những khoản tiền mà doanh nghiệp phải chi trả và không thể tránh khỏi. Chúng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Để duy trì hoạt động của mình, doanh nghiệp phải cân nhắc và quản lý kỹ lưỡng các khoản chi phí này để đảm bảo hoạt động kinh doanh hiệu quả.
Đặc trưng
Đây là các khoản chi phí vận hành doanh nghiệp và không phụ thuộc vào kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ví dụ: Doanh nghiệp A phải trả tiền thuê mặt bằng hàng năm với chi phí 300 triệu đồng. Dù doanh nghiệp có lãi hay thua lỗ, khoản chi phí này vẫn phải được thanh toán.
Chi phí khấu hao tài sản cố định được chia nhỏ và phân bổ trong một khoảng thời gian nhất định.
Ví dụ: Doanh nghiệp A mua một máy in trị giá 50 triệu đồng và sử dụng máy trong 5 năm. Doanh nghiệp sẽ phân bổ chi phí khấu hao của máy in trong suốt thời gian 5 năm, sao cho tổng chi phí khấu hao cuối cùng sẽ bằng giá trị ban đầu của máy in.
Những chi phí này ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu chi phí cao mà doanh thu thấp, sẽ tạo áp lực cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Doanh nghiệp có thể giải quyết bằng cách tăng giá bán sản phẩm để tăng lợi nhuận, nhưng điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trên thị trường. Nếu doanh nghiệp giảm chi phí bằng cách cắt giảm nhân sự hoặc thuê địa điểm rẻ hơn, sẽ tác động đến giá thành sản phẩm hoặc cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp.
Phân loại chi phí cố định
Dựa vào yếu tố quản lý
- Chi phí cố định bắt buộc: Đây là các khoản chi phí liên quan trực tiếp đến máy móc, trang thiết bị, cơ sở vật chất và cấu trúc tổ chức hoạt động của doanh nghiệp. Các khoản chi phí này là bắt buộc và doanh nghiệp phải chi trả để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Chi phí cố định không bắt buộc: Đây là các khoản chi phí phát sinh dựa trên dự án hoặc nhu cầu đầu tư của các bộ phận trong doanh nghiệp. Đây là những chi phí được ghi nhận thêm và thường được sử dụng để bổ sung nhân sự, chạy quảng cáo, nghiên cứu và phát triển sản phẩm,…
Dựa vào yếu tố phân bổ
- Chi phí cố định định kỳ: Đây là các khoản chi phí mà doanh nghiệp tính toán, xác định và thực hiện đều đặn trong một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ, hàng tháng, doanh nghiệp phải chi trả tiền điện nước, tiền thuê mặt bằng, tiền lương nhân viên,…
- Chi phí cố định có thể phân bổ: Đây là các khoản chi phí mà doanh nghiệp đầu tư một lần như mua máy móc sản xuất hoặc ghi nhận chi phí khấu hao tài sản cố định tùy theo thời gian sử dụng.
Chi phí cố định và chi phí biến đổi khác nhau ở điểm gì?
Chi phí biến đổi, hay còn được gọi là chi phí biến động (Variable costs), là các khoản chi phí thay đổi tỉ lệ thuận với mức độ biến động trong hoạt động của doanh nghiệp. Các chi phí biến đổi thay đổi phụ thuộc vào số lượng nhân tố đầu ra được sản xuất, chẳng hạn như nguyên liệu, lao động,…
Khi lượng sản xuất và sản lượng tăng lên, chi phí biến đổi sẽ tăng theo. Ngược lại, khi sản phẩm được sản xuất ít đi, chi phí biến đổi sẽ giảm đi.
| Cơ sở để so sánh | Chi phí cố định | Chi phí biến đổi |
| Ý nghĩa | Chi phí cố định vẫn giữ nguyên, dù khối lượng sản xuất thay đổi. | Chi phí biến đổi thay đổi phụ thuộc vào sự thay đổi của đầu ra. |
| Yếu tố liên quan | Thời gian | Khối lượng |
| Thời điểm phát sinh | Luôn phát sinh cho dù có sản xuất sản phẩm hay không. | Chỉ phát sinh khi các sản phẩm được sản xuất. |
| Đơn giá | Chi phí cố định trên mỗi đơn vị sẽ tỷ lệ nghịch với số lượng sản phẩm được sản xuất. | Chi phí biến đổi vẫn giữ nguyên giá trị trên mỗi đơn vị. |
| Hành vi | Không thay đổi trong một khoảng thời gian nhất định. | Thay đổi cùng với sự thay đổi ở mức đầu ra. |
| Sự kết hợp của | Chi phí sản xuất, chi phí quản lý, chi phí bán hàng, chi phí phân phối,… | Chi phí nguyên vật liệu, lao động trực tiếp, chi phí bán hàng, chi phí đóng gói,.. |
| Ví dụ | Phí bảo hiểm, tiền thuê tài sản, tiền thuê nhà, tiền lãi từ các khoản vay hàng tháng,… | Vật liệu tiêu thụ, tiền lương, tiền hoa hồng bán hàng, chi phí đóng gói,… |
Cách tính đơn giản, chính xác nhất
1. Công thức tính chi phí biến đổi:
Tổng biến phí = Tổng số sản phẩm đầu ra x Chi phí biến đổi của mỗi đơn vị
2. Công thức tính:
Chi phí cố định = Mức phí hoạt động cao nhất – (Chi phí biến đổi với một đơn vị x Đơn vị hoạt động cao nhất)
hoặc
Chi phí cố định = Mức phí hoạt động thấp nhất – (Chi phí biến đổi với một đơn vị x Đơn vị hoạt động thấp nhất)
Nếu có nhiều khoản biến phí liên tục thay đổi, doanh nghiệp có thể tính bằng biến phí với mỗi đơn vị dựa vào cách tính trung bình tương đối.
Biến phí với mỗi đơn vị = Hiệu biến các biến phí vào các thời gian/Hiệu số lượng sản phẩm
Ví dụ: Tổng chi phí cao nhất của doanh nghiệp A trong năm hoạt động là 800 triệu với 500 sản phẩm. Tổng chi phí thấp nhất của doanh nghiệp A trong năm là 200 sản phẩm với số tiền 350 triệu đồng.
Dựa vào công thức tính trên, chúng ta có:
- Chi phí biến đổi với một đơn vị = (800 – 350)/(500 – 200) = 1,5 triệu đồng
- Dựa trên mức hoạt động cao nhất = 800 – 1,5 x 500 = 50 triệu đồng
- Dựa trên mức hoạt động thấp nhất = 350 – 1,5 x 200 = 50 triệu đồng
Theo ví dụ trên, kết quả tính toán của 2 cách tính hoàn toàn giống nhau.
Kết luận
Chi phí cố định và chi phí biến đổi đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài chính, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác. Bằng cách tính toán chính xác, doanh nghiệp có thể có cái nhìn rõ ràng về cấu trúc chi phí và áp dụng các biện pháp tối ưu hóa tài nguyên tài chính để đạt được hiệu suất và lợi nhuận tối đa.
Qua bài viết trên, TINGAMEMOI.TOP hy vọng rằng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tính toán chính xác nhất cho chi phí cố định và chi phí biến đổi.
